(Sent on 17 ΙΙΙ 2010)

……….

When I leafed through you book, I discovered an apparent error. You considered Coenoynmpha gardetta orientalis as the same species al Coenonympha leander. A rearing of C. orientalis would clarify the best, that this is a taxon belonging to the gardetta group which is not identical with leander. The larval stages of leander are well known to me and I have realized a publication about. Unfortunately, the way to the orientalis sites is very long and not easily accessible to me. It would be of interest to know whether orientalis forms chrysalids with the same design as all the other ssp. of the gardetta group. I have checked by rearing until now: ssp. lecerfi, darwiniana and gardetta from the Savoy Alps in France.

………

David Jutzeler

Switzerland

Sent on 17 III 2010

…..I have received the second edition of your book this morning. What a lovely surprise! Thank you very much. Sincere congratulations. The second edition is much better than the first. Well done…..

Dr Otacar Kudrna

Germany

Sent on 17 III 2010

…Πρόκειται πραγματικά για ένα από τα καλύτερα βιβλία για τις πεταλούδες παγκοσμίως…..

Μαρία Δημάκη

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

Αθήνα

(Sent on 18 ΙΙΙ 2010)

Έλαβα το καινούργιο σας βιβλίο και θέλω να σας ευχαριστήσω ολόθερμα και συνάμα να σας συγχαρώ για την τόσο ωραία και σημαντική δουλειά που κάνατε. Η επιμονή και η υπομονή σας, καθώς και οι φωτογραφικές σας αποδόσεις είναι, χωρίς υπερβολή, αξιοζήλευτα στοιχεία.

……….

Νομίζω ότι πρέπει να διαχωρίσετε τους ερευνητές (και κατ’ ανάγκη συλλέκτες) από τους με αυτοσκοπό συλλέκτες, που πολύ συχνά αγοράζουν τις πεταλούδες τους, βλέποντας τες σαν γραμματόσημα.. Και κυρίως πρέπει να εστιάσετε την επίθεσή σας στους εμπόρους συλλέκτες, που τροφοδοτούν τους προηγούμενους, και που με αυτοσκοπό το κέρδος, έχουν πολλές φορές συμφέρον να καταστρέφουν πληθυσμούς. πεταλούδων. Στην κοινότητα των λεπιδοπτερολόγων είναι λίγο πολύ γνωστό ποιοι είναι ποιοι. Οι μελετητές, κατά την γνώμη μου, θα έπρεπε να έχουν μια άδεια ελευθερίας κινήσεων για να μπορούν ανενόχλητα να καταπιάνονται με τις μελέτες τους, χωρίς την συνδρομή των οποίων ένα βιβλίο σαν το δικό σας δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με τόση επιτυχία.

Επίσης, νέα παιδιά, κάτω των 15 θα έπρεπε να έχουν την δυνατότητα να συλλέγουν τις κοινές πεταλούδες, με τις οποίες κατά 99% θα έρχονται αποκλειστικά σε επαφή, γιατί οι νέοι αποτελούν φυτώριο για μελλοντικούς μελετητές. Συμφωνώ ότι για κάθε άλλη περίπτωση η συλλογή θα έπρεπε να απαγορευθεί και ότι επίσης θα έπρεπε να υπάρχουν βαρύτατες κυρώσεις για τους εμπόρους εντόμων. Η φωτογραφία κατά την γνώμη μου δεν αντικαθιστά την μελετητική συλλογή, αλλά βεβαίως την συμπληρώνει. Πέραν αυτού προσφέρει και μια ανάμνηση του ζωντανού εντόμου μέσα στην φύση, που για αυτό και μόνο την επικροτώ ολόθερμα.

………..

Φιλικότατα,

Γιάννης Κούτσης

Αθήνα

Υ.Γ.

Παρατήρησα ότι αναφέρετε την Carcharodus flocciferus από αρκετά σημεία της Πελοποννήσου. Ο κοινός μας φίλος, Tristan Lafranchis, μου έχει επίσης πει ότι την έχει βρει στον Χελμό και ότι βάσισε την αναγνώρισή της στα γεννητικά της όργανα, παρατηρώντας τα με μεγεθυντικό φακό. Προσωπικά όλες οι σκούρες Carcharodus που έπιασα στην Πελοπόννησο, και που θα μπορούσαν να εκληφθούν για flocciferus, αποδείχτηκαν, ύστερα από μικροσκοπική εξέταση, ότι ήταν orientalis. Αν και έχω εργαστεί πάνω σε δεκάδες χιλιάδες γεννητικά όργανα πεταλούδων, δεν μπορώ να πω ότι θα μου ήταν εύκολο να κάνω μια αναγνώριση κοιτώντας τα γεννητικά όργανα μιας ζωντανής πεταλούδας κάτω από φακό. Το μπλέξιμο των οργάνων αυτών μαζί με λέπια, τρίχες και ιστούς θα καθιστούσε την αναγνώριση άκρα αμφίβολη. Για μένα η αναφορά αυτή χρειάζεται επιβεβαίωση μέσα από μικροσκόπιο.

(Sent on 19 ΙΙΙ 2010)

………

Συγχαρητήρια για την εργασία σας αλλά και για την δημιουργία αυτού του θαυμάσιου τόμου. Συγχαρητήρια επίσης για την υπομονή σας να τεκμηριώσετε φωτογραφικά τον καθένα από τους πολυάριθμους ”κινούμενους στόχους” με φωτογραφίες τόσο καλής ποιότητας.

Χαιρετισμούς πολλούς,

Φάνης Κωνσταντινίδης

******************************************

Theophanis Constantinidis

Assistant Professor

Department of Ecology & Systematics

Faculty of Biology

National & Kapodistrian University of Athens

Panepistimiopolis

Sent on 20 III 2010

…Το βιβλίο σας είναι καταπληκτικό και αποτελεί οδηγό όχι μόνο για το αντικείμενο του αλλά και για οποιονδήποτε θα ήθελε να ασχοληθεί εξειδικευμένα με κάποιο θέμα…..

Τάσος Κόλλιας

Κέρκυρα

(Sent on 22 ΙΙΙ 2010)

………

Ἀγαπητέ Κύριε Πάμπερη,

Σᾶς εὐχαριστῶ θερμότατα πού μοῦ στείλατε καί τά δύο βιβλία σας, καί τό Ἑλληνικό καί τό Ἀγγλικό. Ὃπως ἒχω μάθει πλέον, οἱ ἐκδόσεις σας εἶναι πάντα ἐξαιρετικές‧ ὃμως αὐτή τή φορά, ἒχετε ξεπεράσει τόν ἑαυτόν σας. Τό ὂμορφο ἐξώφυλλο, ἡ ποιότητα ἐκτυπώσεως, οἱ έξαίρετες φωτογραφίες, τό λεπτομερές καί καλογραμμένο κείμενο‧ τί νά πρωτοθαυμάσει κανείς;

Ὃπως ἔχω ξαναγράψει, σᾶς ζηλεύω γιά τήν ἀφοσίωση πού δείχνετε‧ εἶναι θέμα ψυχοσυνθέσεως τοῦ καθενός μας. Ἐγώ δέν τήν ἔχω, ἀλλά μπορῶ νά ἐκτιμήσω (νά τή ζηλέψω μέ τήν καλήν ἔννοια) σέ ἄλλους. Γιά αὐτό τό λόγο, σᾶς εὔχομαι ὁλόψυχα κάθε ἐπιτυχία στή συνέχεια, ἐπειδή εἶμαι βέβαιος ὃτι δέν θά μείνετε ἐδῶ πού φθάσατε, ἀλλά θά κυνηγήσετε πάντα τή βελτίωση καί τή συμπλήρωση.

Τιμή μου πού μπόρεσα νά συμβάλω, ἔστω καί λίγο, στό ἔργο σας.

Μετά τιμῆς

Ρίτσαρντ Ἒρβαϊν.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο τεύχος 203, Μάϊος-Ιούνιος 2010, ΚΟΡΦΕΣ του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Αχαρνών)

Ο φίλος και από τους βασικούς συνεργάτες του περιοδικού “ΚΟΡΦΕΣ” Λάζαρος Παµπέρης, εξέδωσε το 1997 το βιβλίο «0Ι ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ», η υποδοχή του οποίου υπήρξε εντυπωσιακή από επίσηµους φορείς (Ακαδηµία Αθηνών, Πανεπιστηµιακά και άλλα ιδρύµατα), ειδικούς επιστήµονες, αλλά και απλούς αναγνώστες. Το βιβλίο πολύ σύντοµα εξαντλήθηκε έτσι σήµερα έχουµε στα χέρια µας τη νέα έκδοσή του. Οι βελτιώσεις και προσθήκες στη νέα έκδοση πολλές.

Η κεντρική ιδέα όµως του βιβλίου η ίδια. Η ανάδειξη µέσω της φωτογράφησης και όχι της συλλογής και θανάτωσης, της ποικιλότητας και της οµορφιάς των ηµερόβιων λεπιδοπτέρων της Ελλάδας, η πρόσκληση – πρόκληση του Έλληνα και του ξένου µελετητή να τις συναντήσει στη φύση και βεβαίως η προσπάθεια για την προστασία αυτών και του περιβάλλοντός τους.

Προϊόν µιας πολύχρονης επιτόπιας και εξαντλητικής έρευνας, το παρόν βιβλίο εξοικειώνει τους αναγνώστες µε το γεµάτο χρώµατα και ευαισθησίες άγνωστο και εφήµερο κόσµο των πεταλούδων της ελληνικής πανίδας, αλλά και τους ενηµερώνει για τους παράγοντες που απειλούν τη ζωή των λεπιδόπτερων αυτών υπάρξεων. Το πάθος και η αγάπη του συγγραφέα για το αντικείµενο της µελέτης του έχει εύστοχα αποτυπωθεί ακόµη και στις µικρές, αλλά καθοριστικές για την ποιότητα του έργου, λεπτοµέρειες, καθώς και στις θαυµάσιες φωτογραφίες από ζωντανές πεταλούδες όλων των ειδών, τις οποίες µε ιδιαίτερη υποµονή και επιµέλεια τράβηξε ο ίδιος και παραθέτει στο βιβλίο αυτό.

Το βιβλίο διατίθεται στα βιβλιοπωλεία και στον Ορειβατικό Αχαρνών µε έκπτωση για τα µέλη και τους συνδροµητές των “ΚΟΡΦΩΝ”

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο Ενημερωτικό Δελτίο της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος, Ιούλιος 2010)

(Send 24 April 2010)

…..your excellent book. This is an impressive work of lasting importance, and I wish you to congratulate you on having completed this Herculean task.

Prof. Arne Strid

Botanical Laboratory

University of Copenhagen

Letter, November 1977

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο τεύχος 128, Ιανουάριος-Φεβρουάριος-Μάρτιος 2010, Η ΦΥΣΗ της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης)

Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παµπέρη σε συνεργασία µε τις εκδόσεις ΚΟΑΝ η δεύτερη έκδοση του βιβλίου «Οι πεταλούδες της Ελλάδας», του Λάζαρου Παµπέρη.

Ο Λάζαρος, αγαπητός φίλος και παλαιό µέλος της ΕΕΠΦ, φωτογραφίζει ασταµάτητα από το 1983 τις πεταλούδες και νuχτoπεταλoύδες, « … ελεύθερες και ζωντανές, στο φυσικό τους περιβάλλον … », εξερευνώντας κάθε γωνιά της χώρας µας.

Η δεύτερη αυτή έκδοση, σε µικρότερο, και πιο βολικό για χρήση στο πεδίο, σχήµα από την πρώτη, είναι εµπλουτισµένη µε νέα στοιχεία και περισσότερες εικόνες. Στις 768 σελίδες της παρουσιάζονται -µε 1.765 φωτογραφίες- τα 234 είδη που απαντούν στην Ελλάδα.

Το βιβλίο είναι χωρισµένο σε τέσσερα µέρη. Στο πρώτο και δεύτερο µέρος παρατίθενται συνοπτικά στοιχεία για τον κύκλο ζωής και τις µεταµορφώσεις των πεταλούδων, για τη µέθοδο αναγνώρισης µε βάση τον φαινότυπο (τα εξωτερικά δηλαδή χαρακτηριστικά τους) και για το περιβάλλον και τη χλωρίδα της Ελλάδας.

Στο τρίτο και κύριο µέρος παρουσιάζονται τα είδη. Κάθε είδος αναπτύσσεται σε δύο έως τέσσερεις σελίδες, µε πολλές εικόνες. Μαζί µε την περιγραφή των εξωτερικών χαρακτηριστικών υπάρχει µία εικόνα του είδους σε φυσικό µέγεθος, και ακολουθούν στοιχεία για την εξάπλωση, την περίοδο που πετά, την πιθανή σύγχυση µε άλλα είδη, την οικολογία του και τους κινδύνους που αντιµετωπίζει.

Tέλος, όπου χρειάζεται, γίνονται εκτενή σχόλια. Παρατίθενται επίσης χάρτης εξάπλωσης και διαγράµµατα υψοµέτρων, ενώ διαχωρίζονται οι αναφορές από τη βιβλιογραφία και οι προσωπικές παρατηρήσεις του συγγραφέα. Η κωδικοποίηση των στοιχείων στα διαγράµµατα είναι πολύ σηµαντική, όµως το µικρό τους µέγεθος κάνει την αναγνώριση κάποιων συµβόλων σχετικά δύσκολη.

Στο τέταρτο µέρος αναλύεται λεπτοµερώς η οικολογία των πεταλούδων µε αναφορά στα ενδηµικά είδη, στις απειλές και την ανάγκη προστασίας καθώς και στις δυσκολίες αναγνώρισης κάποιων γενών και παρατίθενται λεπτοµερείς πίνακες κατανοµής και µορφοµετρικών στοιχείων, καθώς και εκτενής βιβλιογραφία.

Ο πλήρης αυτός οδηγός για τα ηµερόβια λεπιδόπτερα της χώρας µας, προιόν βαθιάς αγάπης, ενδελεχούς επιστηµονικής γνώσης και ακάµατης προσπάθειας, είναι ένα αναντικατάστατο «εργαλείο» για όσους γνωρίζουν, αλλά και πολύτιµο βοήθηµα για όσους θέλουν να µάθουν, το θαυµαστό κόσµο των πετaλoύδων.

Νίκος Πέτρου

Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο τεύχος 76, Ιούλιος-Αύγουστος 2010, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ)

http://www.elliniko-panorama.gr/issues.php?current=1

THE BUTTERFLIES OF GREECE

ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΠΑΘΟΣ ΚΑΙ ΑΦΟΣΙΩΣΗ

ΚΕΙΜΕΝΟ : ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΠΑΣΓΙΟΥΡΑΚΗΣ

Κρατάω στα χέρια µου το δεύτερο βιβλίο του Λάζαρου Παµπέρη για τις «Πεταλούδες της Ελλάδας». Παρατηρώ πρώτα τη µορφή του, τα τεχνικά χαρακτηριστικά. Ογκώδης τόµος, κοντά 800 σελίδες. Σχήµα βιβλίου, λειτουργικό και πρακτικό. Στις εσωτερικές σελίδες χαρτί κορυφαίας ποιότητας. Το εξώφυλλο χοντρό, σε χρώµα µαύρο. Έτσι αναδεικνύονται µοναδικά οι εντυπωσιακές αποχρώσεις των φτερών της πεταλούδας και του κίτρινου λουλουδιού.

Ανοίγω το βιβλίο κι αρχίζω να το φυλλοµετρώ. Γρήγορα στην αρχή και στη συνέχεια πιό αργά. Σε κάθε γύρισµα σελίδας µένω εκστατικός. Όχι µόνον από την εκθαµβωτική οµορφιά των πεταλούδων και τον καταιγισµό των χρωµατισµών. Αλλά κυρίως από τους περίτεχνους συνδυασµούς, που δηµιούργησε η φύση µ’ αυτούς τους χρωµατισµούς στα φτερά των πεταλούδων της Ελλάδας. 1765 έγχρωµες φωτογραφίες κοσµούν τις σελίδες του βιβλίου. Απεικονίζουν µε τρόπο µοναδικό τις 235 πεταλούδες, που µέχρι στιγµής έχουν επίσηµα καταµετρηθεί στην Ελλάδα. Όλος αυτός ο τεράστιος αριθµός έχει βέβαια φωτογραφηθεί και παρουσιάζεται µε έξοχο τρόπο στο βιβλίο του Παµπέρη. Το απίστευτο αυτό φωτογραφικό αρχείο συµπληρώνουν χάρτες, πίνακες, διαγράµµατα, εκπληκτικές λεπτοµέρειες και στοιχεία, όχι µόνον για τις πεταλούδες αλλά και για εκατοντάδες τόπους της Ελλάδας, µε ηµεροµηνίες και υψόµετρα, όπου έχουν εµφανισθεί και φωτογραφηθεί οι 235 πεταλούδες.

Ποιος βρίσκεται όµως πίσω απ’ αυτό το επίτευγµα; Τί είδους άνθρωπος είναι αυτός που, µοναχικός και µοναδικός ανάμεσα στα 10 εκατομμύρια των συμπατριωτών του, καταπιάστηκε κι έφερε σε πέρας ένα τόσo πρωτοποριακό και κολοσσιαίο έργο; Είναι ο γεννημένος στη Λάρισα Λάζαρος Παµπέρης, Ηλεκτρολόγος-Μηχανολόγος του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου. Υποθέτω, ότι η ενασχόλησή του με τις θετικές επιστήμες πρέπει να συνέβαλε αποφασιστικά στην εκπληκτική μεθοδικότητα, συστηματικότητα και πρακτικότητα με τις οποίες έχει διαχειρισθεί τον τεράστιο όγκο του υλικού του. Αρκεί ν’ αναλογισθεί κανείς, ότι εκτός από τις αναρίθμητες λεπτομέρειες των πληροφοριών, το αρχείο του περιλαμβάνει περισσότερες από 70.000 διαφάνειες με κεντρικό θέμα τις πεταλούδες της Ελλάδας!

Είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε τον Παμπέρη στη δύση της προηγούµενης χιλιετίας αλλά στην ανατολή της πραγµατοποίησης του οράµατός του. Ήταν λίγο µετά την κυκλοφορία του πρώτου του βιβλίου για τις «ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ», το 1997. Εκείνο το βιβλίο είχε αποσπάσει σχόλια διθυραµβικά από το ελληνικό και διεθνές επιστηµονικό κοινό και είχε βραβευθεί το 1998 από την Ακαδηµία Αθηνών. Μια βράβευση απόλυτα δικαιολογηµένη, αφού το έργο του Παµπέρη ήταν πραγµατικά µοναδικό. Φαντασθείτε, ότι αρχικά έπρεπε να εντοπίσει, ένα προς ένα, όλα τα είδη των πεταλούδων, στα πιο απίθανα σηµεία της Ελλάδας και κάθε φορά να τις φωτογραφίζει µε τον καλύτερο τρόπο στο φυσικό τους περιβάλλον και πάντα ζωντανές. Μπορεί κανείς µας ν’ αντιληφθεί τη δυσκολία του εγχειρήµατος; Η πεταλούδα δεν είναι τοπίο ούτε µανιτάρι, που περιµένει υποµονετικά και χωρίς να κινείται το «κλίκ» της φωτογραφικής µας µηχανής. Είναι ζωντανός οργανισµός, µε αντίληψη και αισθήσεις, που µόλις διαγνώσει κίνδυνο ανοίγει τα φτερά του και µας αφήνει µε το δάχτυλο µετέωρο στη φωτογραφική µας µηχανή. Έχουµε πολλές προσωπικές ατυχείς εµπειρίες από την αποµάκρυνση του «κινητού φωτογραφικού µας στόχου» ακριβώς την τελευταία στιγµή. Η απογοήτευση είναι απλά απερίγραπτη.

-Πόσο δύσκολο είναι να φωτογραφίζεις πεταλούδες; ρωτάω τον Παµπέρη.

-Πολύ δύσκολο, µου απαντάει. Μόλις µια στις 10 φορές η προσέγγιση µιας πεταλούδας καταλήγει σε ευτυχές αποτέλεσµα, µια πραγµατικό ωραία φωτογραφία.

Μετά την φωτογράφηση λοιπόν έπρεπε να ταυτοποιήσει µε ακρίβεια ο Παµπέρης το είδος της πεταλούδας, να καταγράψει µε λεπτοµέρεια τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά και τις

ιδιαιτερότητες της οικολογίας της, να καταγράψει επίσης την περιοχή της Ελλάδας όπου παρατηρήθηκε, αναφέροντας επιπρόσθετα την ηµεροµηνία και το υψόµετρο. Στο δεύτερο βιβλίο η ποιοτική διαφορά ως προς το πλήθος και τον τρόπο παράθεσης των στοιχείων, σε σχέση µε το πρώτο βιβλίο, είναι εµφανής.

Είναι πραγµατική απόλαυση ν’ ακούω τον Παµπέρη να µιλάει για πεταλούδες, για τις συνήθειές τους, για την ανάγκη της προστασίας τους και για τόσα ακόµη απίθανα στοιχεία που ακούω για πρώτη φορά. Όπως για παράδειγµα για τα 235 είδη της Ελλάδας µε την έκταση των 132.000 τετ. χιλιοµέτρων και για τα 230 είδη της Ιβηρικής Χερσονήσου

µε την έκταση των 600.000 σχεδόν τετρ. χλµ. Ή ακόµη για τα 182 είδη της Ροδόπης και µόλις τα 139 είδη του Χελµού. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο πίνακας µε τον αριθµό ειδών που έχει µέχρι σήµερα παρατηρηθεί σε 81 ελληνικά νησιά. Παρατηρούµε λοιπόν, ότι η Εύβοια µε 88, η Κέρκυρα µε 86 και η -κατά πολύ µικρότερη- Θάσος µε 83 είναι τα πλουσιότερα νησιά της Ελλάδας σε αριθµό ειδών, τη στιγµή που 9 µικρονήσια -και ανάµεσά τους η Σίκινος, η Σαπιέντζα και η Ανάφη δεν φιλοξενούν στους ουρανούς τους περισσότερα από ένα (Ι) είδος πεταλούδων!

Απευθύνω στον Παµπέρη µια ερώτηση αυτονόητη και αναµενόµενη από κάθε δηµιουργό.

-Πώς ξεκίνησες αυτή την µεγάλη περιπέτεια ζωής, που συµπλήρωσε ήδη 27 χρόνια και ακόµα συνεχίζει; Στιγµιαία η έκφρασή του αλλάζει, στο πρόσωπό του πλανάται η νοσταλγία.

-Άκου λοιπόν. Ήταν άνοιξη του 1983. Όλη η οµάδα ξεκουράζονταν στην άκρη του δάσους, κάτω απ’ τις οξυές. Είχε µόλις ολοκληρωθεί η ανάβαση στην κορυφή της Τζένας, µια πορεία που είχε ξεκινήσει τα χαράµατα απ’ το χωριό της Νότιας. Τότε υπήρχε ακόµα το µονοπάτι που µας είχε ανεβάσει ανατολικά στον αυχένα της Μικρής Τζένας και στη συνέχεια στα οµαλά λιβάδια της ψηλότερης κορυφής. Κουρασµένοι µετά από τόσες ώρες αλλά πολύ ικανοποιηµένοι, απολαµβάναµε τη σκιά.

Απ’ το πρωί εκείνης της µέρας φωτογράφιζα κυρίως λουλούδια του βουνού. Ξαφνικά, την ώρα της χαλάρωσης, κάνω µια διαπίστωση φοβερή. Το φιλµ δεν ήταν τοποθετηµένο σωστά στη µηχανή κι έτσι, ενώ τόσες ώρες είχα την βεβαιότητα ότι φωτογράφιζα, το φιλµ στην πραγµατικότητα δεν προχωρούσε. Συνήλθα από το σοκ και σκέφτηκα ότι θα φωτογράφιζα τα ίδια λουλούδια στην διαδροµή που υπολείπετο. Τί θα γινόταν όµως µε τα λουλούδια της κορυφής, στο παρθένο λιβάδι µε την πηγή; Η απόφαση λήφθηκε στη στιγµή. Έπρεπε να επιστρέψω στην κορυφή. Με το φιλµ σωστά πλέον τοποθετηµένο, ξεκινάω γοργή ανάβαση µιας ώρας. Φτάνω στην πηγή. Δυστυχώς δεν είµαι µόνος. Μ’ έχει προλάβει ένα κοπάδι πρόβατα, που µαζί µε τα χόρτα τρώει και τα λουλούδια. Ο τσοµπάνος συγκρατεί τα σκυλιά, εγώ φωτογραφίζω ό,τι έχει αποµείνει και µετά ξεκινάω, όσο πιο γρήγορα µπορώ,

την επιστροφή. Ξεθεωµένος και κάθιδρος, προλαβαίνω τους τελευταίους της οµάδας. Κάθοµαι για µια µικρή στάση. Έντοµα ενοχλητικά πετούν γύρω µου. Ένα κόκκινο και µεγάλο κάθεται στο χέρι µου. Είναι µια πεταλούδα. Την διώχνω ασυναίσθητα. Αυτή, ωστόσο, επιστρέφει και κάθεται στο ίδιο σηµείο. Την ξαναδιώχνω και κάθεται στα λουλούδια, δίπλα ακριβώς στο αριστερό µου Χέρι. Με τον φακό ανεστραµµένο την φωτογραφίζω και, επιτέλους, φεύγει. Σαν να περίµενε την φωτογράφιση.

Μερικές µέρες µετά εξετάζω τα αποτελέσµατα της πολυήµερης εξερεύνησης, τυπωµένα στο χαρτί. Ξαφνικά, ανάµεσα στα λουλούδια, βλέπω την πεταλούδα, την πρώτη αυτή πεταλούδα από την Τζένα. Το ζωηρό κόκκινο χρώµα και το αισθητικό αποτέλεσµα µε οδήγησαν στην αγορά ενός βιβλίου µε ζωγραφισµένες πεταλούδες. Έµαθα λοιπόν ότι το όνοµά της ήταν Lycaena virgaureae, ότι οι πεταλούδες της Ευρώπης ήταν κάπου ανάµεσα στις 300-400 και ότι, για τις πεταλούδες που πετούσαν στην Ελλάδα, δεν υπήρχαν αναφορές. Αρχίζω περιστασιακά να φωτογραφίζω πεταλούδες. Με συναρπάζει όλο και περισσότερο, µετατρέπεται σε συστηµατική καταγραφή. Στα χρόνια που ακολουθούν η φωτογράφιση και η παρατήρηση συνεχίζονται, µε ολοένα αυξανόµενους ρυθµούς. Λένε ότι: «αν µια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αµαζόνιο, µπορεί στην Κίνα να φέρει βροχή». Αυτό που εγώ µπορώ να πω µε βεβαιότητα είναι, ότι το άγγιγµα εκείνης της κόκκινης πεταλούδας στη Τζένα ήταν για µένα η αρχή µιας 27χρονης περιπέτειας. Που κατέληξε σ’ ένα βιβλίο, όπου καταγράφονται όλες οι γνωστές µέχρι σήµερα, 235 πεταλούδες της Ελλάδας.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο ΑΜΦΙΒΙΟΝ, Διμηνιαία Έκδοση του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων, Μάρτιος – Απρίλιος 2010)

REVIEW OF THE BOOK
Entomologist’s Gazette (2010) Vol. 61
Review date: 23-07-2010

Review by: Peter Russell

REVIEW OF THE BOOK

REVIEW OF THE BOOK

(Sent on 2 VI 2010)

ΛΑΖΑΡΕ γειά σου,

Εχω στα χέρια μου και την δεύτερη έκδοση του βιβλίου σου , ” ΟΙ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ “.

Τα λόγια δεν φτάνουν, ειδικά από μένα , που έχω ζήσει από κοντά (στα βουνά), ένα μεγάλο μέρος

από την καταπληκτική δουλειά σου.

Αισθάνομαι περίφανη που σε γνωρίζω και βεβαίως συγκινημένη που βλέπω οτι αφιερώνεις το βιβλίο

και στη μνήμη του Νώντα Νίκα, του ανθρώπου που μας έμαθε να αγαπήσουμε πολύ δυνατά τη φύση

και τα βουνά.

Σ’ ευχαριστώ που είσαι αιτία να ξαναπεράσουν από τη σκέψη μου , όλες οι είκονες και οι στιγμές που ζήσαμε

στα βουνά με τόση αγάπη !

Συγχαρητήρια !

Να είσαι πάντα καλά.

Μαρίνα Μπεζεριάνου

(Sent on 20 IV 2010)

Αγαπητέ Λάζαρε

Σε ευχαριστώ καθυστερημένα για την αποστολή του βιβλίου σου, και σε συγχαίρω για την δουλειά σου και την ποιότητα του έργου σου. Έχοντας περπατήσει μαζί σου, είχα από τότε θαυμάσει την αφοσίωσή σου στο στόχο σου. Και αυτή ανταμείβεται με το αποτέλεσμα.

Μερικές από τις φωτογραφίες του βιβλίου, μαζί με άλλες φυτών και τοπίων της Ελλάδας θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για ένα μελλοντικό σου σχέδιο ενός “coffee – table book”, για το ευρύτερο κοινό.

………..

Εύχομαι καλή συνέχεια

Πολλούς χαιρετισμούς

Διονύσης Βασιλειάδης

(Sent on 14 XII 2010)

Λάζαρε γεια σου,

Μόλις έμαθα για το βραβείο που σου απονεμήθηκε στο Καίμπριτζ και χάρηκα πάρα πολύ γιατί φυσικά σου αξίζουν πολλά βραβεία και γιατί είναι πολύ ωραίο να αναγνωρίζεται το μεράκι, η αγάπη, η λεπτομερής και εξαντλητική εργασία η προσεκτική και ακριβής όπως η δική σου.

Χάρηκα πολύ και συγχαρητήρια.

Υγεία και δύναμη να συνεχίσεις και να μας δείχνεις το δρόμο σε όλους.

Με θαυμασμό

Γιώργος Κατσαδωράκης,

Δρ Βιολόγος-Ορνιθολόγος

Ειδικός Διαχείρισης & Ερμηνείας Περιβάλλοντος

(Sent on 11 IV 2010)

Φίλε Λάζαρε, γεια σου

……………………………………………………………….

Το βιβλίο είναι πολύ ωραίο. Μου αρέσει πολύ περισσότερο το μικρό σχήμα, όχι μόνο επειδή μεταφέρεται πιο εύκολα αλλά κυρίως επειδή έχει πιο όμορφες αναλογίες από την πρώτη έκδοση. Βοηθά βέβαια και η καλύτερη εκτύπωση, που αναδεικνύει τις φωτογραφίες.

Είναι ωραίο που αναφέρεις αναλυτικά στον πρόλογο την κάθε συνεισφορά. Πολύ θα ήθελα να το κάνω και ο ίδιος στις δουλειές μου, αλλά δεν τα σημειώνω την ώρα που πρέπει και μετά ξεχνάω ποιος με έχει βοηθήσει και ποια ιδέα μου έχουν προτείνει.

Οι χάρτες και τα γραφήματα δίνουν πολύ καλή εικόνα του πού ζει το κάθε είδος. Νομίζω ότι θα έπρεπε να έχουν μεγαλύτερα γράμματα, αλλά αφού τα κοίταξα μια φορά με το μεγεθυντικό φακό μπορούσα μετά να τα καταλάβω εύκολα.

Πολύ καλοί και οι χάρτες αφθονίας ειδών και σημαντικών περιοχών στις σελίδες 736-738.

Στο κείμενο, η εισαγωγή σε κάθε οικογένεια συγχέεται λίγο με το κείμενο του πρώτου είδους της οικογένειας.

Βρίσκω πολύ καλές τις πληροφορίες για τη βιολογία-οικολογία των ειδών. Μάλιστα, το ενδιαφέρον κεφάλαιο για τη βιολογία των πεταλούδων θα μπορούσε να βρίσκεται στην αρχή του βιβλίου.

Αν και εξοικειωμένος με τους τύπους οικοτόπων, βρίσκω πολύ καλό που δεν τους αναφέρεις αλλά ως ορειβάτης προτιμάς να περιγράψεις το ενδιαίτημα.

Ως μη ειδικός στις πεταλούδες χαίρομαι που έβαλες φωτογραφίες από κάμπιες, που είναι πιο προσιτές και δεν απαιτούν χρόνο και τηλεφακό για να τις πλησιάσω. Συνήθως, αρκούμαι να αναγνωρίσω το γένος ή ακόμα και την οικογένεια, αφού ενδιαφέρομαι περισσότερο να συσχετίσω το έντομο με το φυτό.

Από την άλλη, λείπει κάποια αναγνώριση των άλλων εντόμων που φαίνονται στις φωτογραφίες. Θα μπορούσες να αναφέρεις ότι είναι π.χ. μια ακρίδα της οικογένειας Tettigonidae. Αν ποτέ χρειαστείς βοήθεια σε αυτό, θα μπορούσα να σου φανώ χρήσιμος παρόλο που δεν έχω καλή γνώση των εντόμων.

Στις φωτογραφίες είναι πολύ καλή η αναφορά των τόπων λήψης, αλλά δυσκολεύομαι λίγο να παρακολουθήσω τους πολυψήφιους κωδικούς.

Πάντως, εντυπωσιάστηκα από τη συστηματική δουλειά που είναι φανερό ότι αποτελεί το υπόβαθρο του βιβλίου. Τελικά, στην Ελλάδα, η καλή δουλειά γίνεται από ανθρώπους σαν εσένα, που δουλεύουν χρόνια μόνοι σε αυτό που τους αρέσει.

Με πολλή εκτίμηση,

Βασίλης Χατζηρβασάνης

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

(στο τεύχος 131, Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2010, Η ΦΥΣΗ της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης)

Κύριε Παμπέρη,

Σας γράφω για να σας εκφράσω τα συγχαρητήριά μου για το βραβείο Marsh που σας απονεμήθηκε.

Χαίρομαι αφάνταστα που η εργασία τόσο χρόνων συνάντησε την τιμή που της αξίζει. Είναι πραγματικά υπέροχο και τα λόγια μόνο λίγο από το θαυμασμό και τη χαρά που αισθάνομαι μπορούν να εκφράσουν. ‘Ηταν θέμα χρόνου βέβαια αφού πρόκειται για μια εξαιρετική δουλειά όπως έχω σας έχω ξαναπεί.

Με εκτίμηση

Ντίνα Ζωγράφου

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

REVIEW OF THE BOOK

REVIEW OF THE BOOK

Sent on 13 VI 2011

Dear Lazaros,

I have just received the EIG Newsletter 9. My sincere congratulations to the Marsh Award 2010 you have received. I wish you good health. Keep up good work!

Kindest regards,

Dr Otacar Kudrna

Germany