Με εγκύκλιο που εξέδωσε το Yπουργείο Περιβάλλοντος δίνονται αναλυτικές πληροφορίες (127557_2178_2015.pdf) για την διαδικασία χορήγησης αδειών για την εκπόνηση ερευνών, εξερευνήσεων, φωτογράφησης, κινηματογράφησης, σύλληψης, συλλογής και εξαγωγής από την Ελλάδα, που αφορούν είδη χλωρίδας και πανίδας (όπου συμπεριλαμβάνονται και οι πεταλούδες). ΔΕΣΤΕ ΕΔΩ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

ΠΑΡΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΩ ΩΡΙΣΜΕΝΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΔΕΙΩΝ

1. Στην Ελλάδα σήμερα είναι γνωστό ότι υπάρχουν 236 είδη πεταλούδων. Στο ΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ μπορείτε να δείτε τον πλήρη κατάλογο αυτών και το καθεστώς προστασίας:

• των 29 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ, ΛΕΓΑΚΙΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ: Ασπόνδυλα. In: ΛΕΓΑΚΙΣ Α. και Π. Μαραγκού (επιμέλεια έκδοσης), Το κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωωλογική Εταιρεία. Αθήνα 2009, όπου περιγράφονται αναλυτικά οι κίνδυνοι, που τα απειλούν.
• των 42 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο Προεδρικό Διάταγμα 67/1981
• του 1 είδους (Parnassius apollo) που συμπεριλαμβάνεται στο CITES
• των 3 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο 92/43 HABITATS DIRECTIVE ANΝEX II
• των 9 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο 92/43 HABITATS DIRECTIVE ANΝEX IV
• των 37 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο RED LIST STATUS EUROPE (2010)
• των 37 ειδών που συμπεριλαμβάνονται στο EUROPEAN RED LIST OF BUTTERFLIES EU27 (2010)
• του είδους (Muschampia cribrellum) που τελευταία ανακαλύφθηκε στον Όλυμπο και την Οίτη και δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμη σε κάποιο Εθνικό Κατάλογο για προστασία, αλλά όμως ήδη συμπεριλαμβάνεται στους ανωτέρω καταλόγους στ) και ζ).

2. Δεν πρέπει να συλλέγονται τα είδη πεταλούδων που είναι στο ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ (αναφέρεται εκεί και η συλλογή σαν απειλή), στο ΠΔ 67/1981, στη CITES, στις 92/43 HABITATS DIRECTIVE ANNEX II και ANNEX IV αλλά και στις RED LIST STATUS EUROPE (2010) και EUROPEAN RED LIST OF BUTTERFLIES EU27 (2010) και επιβάλλεται από τους νόμους μας να προστατευθούν οι πληθυσμοί των.

3. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Βιοπαρακολούθηση (Monitoring) δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να φαλκιδεύεται, με το να επιτρέπεται η συλλογή και παράλληλα να διεξάγονται τα προγράμματα της Βιοπαρακολούθησης. Κατά την εκτέλεση των εργασιών Βιοπαρακολούθησης καταγράφεται και ο αριθμός των ατόμων όλων των ειδών χωρίς να θανατώνονται τα άτομα των πεταλούδων, ώστε να εκτιμηθεί η κατάσταση των πληθυσμών των, αν δηλαδή αυξάνεται, μειώνεται ή παραμένει σταθερός. Η μακροχρόνια αυτή διαδικασία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την προστασία των ειδών, ώστε να εντοπίζονται οι τοποθεσίες, όπου υπάρχουν τα είδη και να λαμβάνονται μετά την καταγραφή τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των.

4. Κατά κανόνα οι αιτούντες ζητούν μόνον να συλλέξουν και δεν αποτελεί πρώτη προτεραιότητα των η κατάσταση των πληθυσμών των ειδών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του πολύ σπάνιου Muschampia cribrellum στον Όλυμπο (του οποίου η συλλογή πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία άδεια συλλογής και εξαγωγής από την επικράτεια) και από τον σημειακό πληθυσμό του οποίου συλλέχθηκαν 2 άτομα το 2016, 17 άτομα το 2017, αλλά και σχετικά προσφάτως εμφανίστηκε να πωλείται και σε δημοπρασία στο ebay 1 άτομο από τον Όλυμπο (με αναφερόμενη ημερομηνία συλλογής 13 VII 2014). Η δημοπρασία είναι ακόμη ανηρτημένη στον ιστότοπο του πωλητή: https://www.ebay.com/str/homerus61?_bkw=cribrellum

5. Η συλλογή, όπως συνήθως τυπικά ζητούνται,5-10 ατόμων από κάθε ένα είδος να συλλέγονται αδιακρίτως ανά περιοχή (ή το πλέον σύνηθες γιά όλη την επικράτεια), αποτελούν στην πραγματικότητα μία αληθινή ΕΚΑΤΟΜΒΗ γιά τα είδη των πεταλούδων, που με την χρήση των σύγχρονων ψηφιακών μεθόδων φωτογράφησης, αναγνώρισης και καταγραφής μπορεί και πρέπει να σταματήσει.

6. Προτεραιότητα γιά όλους μας πρέπει να είναι η προστασία των ειδών. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δίδεται άδεια συλλογής αν πρώτα δεν έχει βεβαιωθεί η άριστη και βελτιούμενη κατάσταση των πληθυσμών.

7. Γιά την προστασία όλων των ειδών πρέπει η αδειοδοτημένη συλλογή να πραγματοποιείται μόνον στο τέλος της ζωής των ενήλικων ατόμων και μόνον όταν θα έχει γίνει βεβαιωμένα η απόθεση των αυγών στα φυτά ξενιστές.

8. Γιά τα είδη, που δεν συμπεριλαμβάνονται στον παραπάνω κατάλογο των απειλουμένων ειδών, θα μπορούσε, αλλά μόνον σε εξαιρετικές όμως περιπτώσεις (και όχι βέβαια γιά τον εμπλουτισμό προθηκών σε Μουσεία) και μόνον με τις προυποθέσεις που περιγράφονται κατωτέρω, να επιτραπεί η συλλογή:

• Περιορισμένου αριθμού ειδών (γιά συγκεκριμένα και καθορισμένα εκ των προτέρων είδη κάθε φορά και 1-2 άτομα ανά είδος).
• Με την υποχρεωτική προσκόμιση από τους ενδιαφερομένους εργασιών ή και άλλων στοιχείων, που θα αποδεικνύουν την καλή κατάσταση των πληθυσμών των ειδών, που προτίθενται να συλλέξουν σε αυτή την περιοχή.
• Σε κάθε περίπτωση η συλλογή θα πραγματοποιείται μόνον στο τέλος της ζωής των ενήλικων ατόμων και μόνον όταν θα έχει γίνει βεβαιωμένα η απόθεση των αυγών στα φυτά ξενιστές και με την παρουσία και τον έλεγχο του αρμόδιου προσωπικού.
• Συνήθως μόνον κάποιοι άλλοι τυπικοί πρόσθετοι ειδικοί όροι συμπεριλαμβάνονται στις άδειες συλλογής γιά ενημέρωση των τοπικών αρχών και των Φορέων Διαχείρισης κλπ, που όμως συνήθως δεν εφαρμόζονται πλήρως και η συλλογή δεν πραγματοποιείται με την προσωπική παρουσία του προσωπικού (που ορίζεται να ελέγχει και να παρακολουθεί την εφαρμογή της αδείας) καθόλες τις ημέρες συλλογής και όλες τις ώρες της ημέρας (δηλαδή και εκτός ωραρίου εργασίας του προσωπικού).
• Επιβάλλεται λοιπόν και η παρουσία του προσωπικού (που θα ελέγχει και θα παρακολουθεί) καθόλη την διάρκεια της συλλογής και εκτός ωραρίου εργασίας του προσωπικού. Όλα τα συλλεχθέντα άτομα θα πρέπει να φωτογραφίζονται επί τόπου αμέσως μετά την συλλογή και να καταμετρώνται με ακρίβεια οι συντεταγμένες.
• Το φωτογραφικό υλικό που θα τεκμηριώνει την συλλογή (στην τοποθεσία) θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμο στον Φορέα Διαχείρισης και στο Υπουργείο που χορήγησε την άδεια ώστε να έχει άμεση και ακριβή γνώση των ειδών και των τοποθεσιών που πραγματοποιείται η συλλογή.
• Σημειώνεται ότι συνήθως τα συλλεχθέντα χωρίς άδεια άτομα των ειδών εξάγονται από την επικράτεια και χωρίς την ειδική άδεια που προβλέπεται για την εξαγωγή. Τα συλλεχθέντα άτομα θα πρέπει φωτογραφίζονται επί τόπου, από το προσωπικό ελέγχου, και θα είναι εύκολος έτσι ο έλεγχος, ότι εξήχθησαν με την προβλεπόμενη άδεια.
• Θα πρέπει πάντα να υπάρχει η δέσμευση των αιτούντων να αναφέρουν τις άδειες, που έχουν λάβει αρμοδίως από τις αρχές στην Ελλάδα, σε τυχόν δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά (με βάση τα συλλεχθέντα άτομα κλπ ) ώστε πάντα η εργασία στα επιστημονικά περιοδικά να συνοδεύεται και από την άδεια, που χορηγήθηκε για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα συλλογής κλπ.